Door het promoten van een alternatief ritueel, voorkomen we dat meisjes in Kenia en Tanzania besneden worden. Het alternatief ritueel, ook wel Alternative Rite of Passage of ARP genoemd, is heel feestelijk. Met zang, dans, prachtige kleding, een ereboog en al het moois uit de nomadentraditie. Maar dan zonder besnijdenis.
Waarom een alternatief ritueel?
In veel nomadische gemeenschappen in Afrika, zoals de Masai in Tanzania en Kenia, worden meisjes al meer dan 200 jaar besneden. Dat is een mensonterende praktijk met veel negatieve gevolgen voor de slachtoffers. Maar deze traditie verbieden is niet genoeg. Daarvoor is het te diepgeworteld en te complex. Uit onderzoek en uit onze ervaring blijkt dat het stoppen van meisjesbesnijdenis om een brede aanpak vraagt. Zo is het belangrijk om in gesprek te gaan met de lokale gemeenschappen. Zo kan er een respectvolle samenwerking tot stand komen die meisjesbesnijdenis een halt kan toeroepen. Op verzoek van en samen met de Masai, hebben we daarom het alternatief ritueel ontwikkeld: a community-led Alternative Rite of Passage (ARP).
Een alternatief met uitstekende resultaten
Na een proces dat startte in 2007 en een eerste alternatieve ceremonie in 2008, konden al 21.000 meisjes in Kenia en Tanzania ontsnappen aan de besnijdenis via het alternatief ritueel. Amref Flying Doctors deed in 2019 onderzoek naar de effectiviteit van de ARP in de voorgaande jaren. Uit dit onderzoek trokken ze drie belangrijke conclusies:
- Het besnijden van meisjes neemt af;
- Meisjes trouwen later en krijgen later kinderen, tienerzwangerschappen komen minder vaak voor
- Meisjes gaan langer naar school en de kans dat ze school afmaken is groter.
Wat houdt het alternatief ritueel in?
Al jaren werkt Amref Flying Doctors samen met de Masai om de gezondheid in hun gemeenschap te verbeteren. Op vraag van de lokale gemeenschap hebben we het nieuwe ritueel samen met hen ontwikkeld. Want een eeuwenoude traditie, doorbreek je niet zomaar. Daar is draagvlak en vertrouwen voor nodig. Stamoudsten, de meisjes en jongens uit het dorp, besnijdsters: iedereen wordt betrokken bij het alternatief ritueel. De ARP bestaat uit twee fasen: het proces en de ceremonie.
Helpt u mee?
Veel meisjes vluchten, terecht, voor hun besnijdenis. Zij hebben een veilige plek nodig waar ze naartoe kunnen. Het opvanghuis ‘A Nice Place’ van vrouwenrechtenactiviste Nice Leng’ete is zo'n plaats. Samen met Nice zorgen we ervoor dat de meisjes onderdak en psychologische hulp krijgen. Om dit te kunnen blijven doen, hebben we middelen nodig. Helpt u een gevlucht meisje?
1. Het ARP Proces
Het volledige proces om tot het alternatieve ritueel of ARP te komen, duurt 6 tot 24 maanden. Tijdens het proces voeren we uitvoerig gesprekken met diverse groepen en personen binnen de gemeenschap. Amref Flying Doctors is vaak al gekend in de gemeenschap, omdat we samen met hen hard gewerkt hebben aan drinkwatervoorzieningen. Hier ontstond onze vertrouwensband. Het doel van de gesprekken is om de gemeenschap bewust te maken van de schadelijke gevolgen van meisjesbesnijdenis. In het team dat de gesprekken over dit gevoelige onderwerp voert, zitten ook enkele Masai. Ze praten met traditionele leiders, ouders, jongens en meisjes, besnijdsters, leraren en leerlingen, lokale zorginstellingen en lokale autoriteiten. Ze leggen uit dat besnijden volgens de wet is verboden. Ook praten ze over de fysieke en mentale gevolgen van de besnijdenis op seksualiteit, voortplanting, kindhuwelijken, opleiding en de ontwikkeling van meisjes. Pas wanneer de leiders en hun gemeenschap beslissen te stoppen met het besnijden van de meisjes, volgt de ceremonie.
2. De ARP Ceremonie
De ceremonie zelf bestaat uit een meerdaags programma dat we samen met de lokale gemeenschap opmaken. In de week voorafgaand aan de ceremonie, krijgen de jongens en meisjes uit het dorp uitleg en les over seksualiteit, voortplanting, waarden en normen, eigenwaarde, rechten en plichten. De grote dag zelf is feestelijk, met veel kleur, mooie kleiding, muziek en dans. Net zoals het bij een besnijdenis ceremonie gaat, maar dan natuurlijk zonder de besnijdenis. Ieder meisje krijgt het ARP certificaat en wordt gezegend door de leiders uit de gemeenschap. Op het einde van de dag spreken de leiders een openbare ‘declaratie tegen meisjesbesnijdenis’ uit.
3. Tracking the Girls: het effect meten
Dankzij de digitale tool ‘Tracking the Girls’ krijgen we meer en meer inzicht in het effect van onze aanpak op het leven van meisjes. We ontwikkelden en testen de tool in 2021 en vanaf 2022 namen we de tool ook in gebruik. Hoe het werkt? Gezondheidswerkers getraind door Amref Flying Doctors voeren de gezondheidsgegevens in van de meisjes die aan het alternatief ritueel hebben deelgenomen. Al deze meisjes worden tot hun 24e gemonitord door de gezondheidsmedewerker, die twee keer per jaar op bezoek gaat en het welzijn van het meisje of jonge vrouw checkt. Gaat ze nog naar school? Is ze onbesneden gezond? Door de ontwikkeling van het meisje in de gaten te houden én waardevolle informatie te verzamelen, kunnen we onze aanpak om meisjesbesnijdenis te stoppen optimaliseren.
De schadelijke gevolgen van besnijdenis
Het besnijden van meisjes en vrouwen veroorzaakt grote lichamelijke en geestelijke problemen. Vrouwen die het ritueel ondergaan, zijn levenslang getekend. Zowel fysiek als mentaal. De besnijdenis wordt in bepaalde nomadengemeenschappen nog gezien als de overgang van meisje naar vrouwen. Is het meisje besneden, dan is ze klaar om te trouwen en kinderen te krijgen. Hierdoor worden veel meisjes op jonge leeftijd al moeder. Maar op deze jonge leeftijd heeft het dragen en baren van een kind grote risico’s. De meisjesbesnijdenis stoppen heeft dus een directe positieve impact op de gezondheid. Daarnaast biedt het meisjes ook meer toekomstperspectief. Uit ons onderzoek blijkt immers dat onbesneden meisjes langer naar school gaan, later trouwen, en later kinderen krijgen.
Verandering van binnenuit: deze Champion strijdt tegen besnijdenis
